O slobodnom i otvorenom softveru
Po definiciji, slobodan softver je onaj softver koji je moguće koristiti, proučavati i modificirati bez ikakvih ograničenja, te kopirati i dalje redistribuirati bez ili s minimalnim ograničenjima kao npr. onima koje osiguravaju da daljnji korisnici tog softvera također imaju ista prava, odnosno slobode. Ovo posljednje omogućuju slobodne licence pod kojima se slobodan softver distribuira, tzv. copyleft licence (nasuprot poznatih copyright licencama). Najpoznatije copyleft licence su GNU General Public Licenca i Creative Commons ShareAlike.
Uglavnom je slobodan softver ujedno i besplatan, iako to slobodne licence ne zahtjevaju. Naplaćivanje samog slobodnog softvera nema previše smisla jer ga je dovoljno samo jednom kupiti, a dalje distribuirati besplatno. IT kompanije koje svoje poslovanje baziraju na slobodnom softveru profit ostvaruju na ugradnji, integraciji i prilagodbi slobodnog softvera, te pružanju podrške i poduci osoblja.
Mogućnost proučavanja i modificiranja softvera je moguća samo ako je dostupan izvorni kod, stoga da bi softver bio slobodan uz njega se mora prilagati ili barem biti dostupan i javno izvoran kod istog.
Sadržaj
Kratice i drugi nazivi
- FLOSS - free/libre/open souce software
- FOSS ili F/OSS - free and open-source software
- Software Libre
Razlike između otvorenog koda i slobodnog softvera
Sav softver koji je licenciran po licencama koje su u skladu s filozofijom slobodnog softvera je ujedno i u skladu s filozofijom softvera otvorenog koda. Obrnuto ne vrijedi potpuno, jer postoje licence koje su u skladu s otvorenim softverom, ali nisu u skladu s filozofijom slobodnog softvera. Tako da možemo reći da pojam otvorenog koda obuhvaća pojam slobodnog softvera, ali i više od toga (nadskup). Ali na kraju oba pojma opisuju gotovo identičan skup softvera jer je razlika u broju odobrenih licenci te dvije frakcije jako mala. Tako da su ta dva pojma ekvivalent u pogledu na to koji sve softver obuhvaćaju njihove definicije.
Međutim, slobodan softver se prvenstveno odnosi na ideju da svaki korisnik takvog softvera mora imati osnovne slobode pri korištenju softvera, nasuprot tome, softver otvorenog koda se odnosi na model razvoja softvera, tj. njegove pratične strane, a ne dotiče se same ideologije. Komercijalni sektor koristi pojam otvoreni kod jer se on očito više povezuje s boljim modelom razvoja softvera, a time i većim profitom (oko čega se i sve vrti na kraju).
OSI ili Open Source Initiative
OSI ili Open Source Initiative (hrv. Zajednica otvorenog koda) je neprofitabilna udruga osnovana da bi bila poveznica između svih zajednica otvorneog koda. Cilj udruge je edukacija o otvorenom kodu a najbitnija aktivnost OSI-a je postavljanje standarda koje održava Open Source Definition.
FSF ili Free Software Foundation
FSF ili Free Software Foundation je fondacija osnovana 1985 sa sjedištem u Bostonu. Glavni cilj FSF-a je promocija slobode korištenja kompjutera te obrana prava za sve korisnike slobodnog softvera.
